The speaker discusses the significance of Sunday as a day of worship in the Christian church. They explain that throughout history, believers have gathered on Sundays to honor God, even in countries where Christianity is persecuted. They argue that Sunday has always been distinguished from other days, such as Saturday, and that it holds a special place in Christian tradition. The speaker also addresses the modern trend of minimizing the importance of Sunday worship and suggests that it is important to continue gathering on this day to remember God as our Creator and Savior. They refer to biblical passages and historical evidence to support their argument.
Dobry Ojcze, prosimy CiÄ przez Twojego Syna Jezusa Chrystusa, obecnoÅÄ Duchem ÅwiÄtym, który otworzy nasze serce i umysÅy, aby to, co dzisiaj bÄdziemy rozważali, trwiÅo do naszych serc i abyÅmy przez to oddawali Tobie chwaÅÄ. Amen. ChcÄ Wam dziÅ opowiedzieÄ o Dniu PaÅskim. SkoÅczyliÅmy ten etap poznawania cech dobrego KoÅcioÅa. W najbliższym czasie pójÅÄ dalej. ChcÄ Wam powiedzieÄ to, co Pismo ÅwiÄte ma do powiedzenia, bo uważam, że to jest bardzo ważne. DziÅ niedziela, prawda? JesteÅmy tutaj, w tym miejscu, przy Wery Street, w centrum Londynu.
Prawie od roku jesteÅmy w tym miejscu. Patrzcie, zaraz bÄdzie rok, jak tutaj wróciliÅmy. Ku temu powód nie staÅo siÄ to przypadkowo. Jest to potwierdzone przez wieki tradycyjny sposób, który siÄga wstecz i wstecz aż do czasów Nowego Testamentu, bowiem Lud Boży, wierzÄ
cy w Pana Jezusa Chrystusa, oddawaÅ czeÅÄ w niedzielÄ. Zaraz dojdziemy. Dlaczego? W ciÄ
gu mojego, niektórzy mówiÄ
dÅugiego, ja mówiÄ, że krótkiego życia, bo to nadal siÄ czujÄ mÅody, tylko, jak to mówiÄ
, mam 18 lat, tylko wad mi co roku wzrasta.
MiaÅem okazjÄ byÄ w różnych miejscach i uwierzcie mi, że wierzÄ
cy, których tam spotkaÅem, czczÄ
Boga wÅaÅnie w niedzielÄ. Zawsze oddawali czeÅÄ w niedzielÄ i dziÅ nadal oddajÄ
czeÅÄ w niedzielÄ. Na BiaÅorusi, w niezwykÅym kraju, który gÅoÅny jest m.in. dzisiaj z powodu antychrzeÅcijaÅskich nastawieÅ, a nawet przeÅladowczej mentalnoÅci tamtejszych przywódców i twardej postawy wobec KoÅcioÅa, niezależnie jaki to jest KoÅcióÅ. Tamtejsi wierni spotykajÄ
siÄ w niedzielÄ, a kiedy nie byÅo koÅcioÅów oficjalnie, spotykali siÄ w różnych miejscach również w niedzielÄ.
Także w innych krajach ByÅego ZwiÄ
zku Radzieckiego. W Rosji, na Ukrainie wierzÄ
cy spotykajÄ
siÄ wÅaÅnie w niedzielÄ. SpotykajÄ
siÄ w niedzielÄ w Indiach. To wiem od mojego pastora, który tam byÅ na konferencji. ZaspotkaÅem z misjonarzami. Wiem też, że wierzÄ
cy spotykajÄ
siÄ w niedzielÄ w Chinach. SpotykajÄ
siÄ na Filipinach, w Nowej Zelandii, w Australii. SpotykajÄ
siÄ w niedzielÄ w górach Ekwadoru, wÅród Indian w wiosce Kolta. SpotykajÄ
siÄ w niedzielÄ w Brazylii, w dżunglach i w miastach, nawet tu w Anglii.
Wierni spotykajÄ
siÄ w niedzielÄ, nie mówiÄ
c już o naszym rodzinnym kraju. Niedziela to dzieÅ najważniejszy. SpotykajÄ
siÄ nawet w Izraelu wÅaÅnie w niedzielÄ. Jak to siÄ staÅo? Dlaczego nie spotykajÄ
siÄ wszyscy w różne dni? Dlaczego niektórzy z nich nie spotykajÄ
siÄ na przykÅad w czwartek, inni we wtorek, jeszcze inni w ÅrodÄ, a jeszcze inni w sobotÄ? Zawsze tak byÅo i zawsze tak bÄdzie w caÅym koÅciele chrzeÅcijaÅskim w historii. Niedziela zawsze bardzo różniÅa siÄ od soboty. Sklepy byÅy otwarte w soboty do godziny 14.
Ja pamiÄtam czas, kiedy w sobotÄ nie byÅo żadnego sklepu otwartego. Wszystkie zakupy robiÅo siÄ w piÄ
tek. Kto nie zrobiÅ w piÄ
tek, kombinowaÅ i gÅodowaÅ do poniedziaÅku, bo ani w sobotÄ, ani w niedzielÄ nie kupiÅ chleba, nie kupiÅ niczego. Sobota to przede wszystkim byÅ dzieÅ sprzÄ
tania i przygotowywania mieszkania do niedzieli. Chleba plus widelec, goÅcie wpadnÄ
na herbatkÄ niedzielnÄ
. Trzeba byÄ przygotowanym. Wszystkie wydarzenia, wszystkie sportowe imprezy zazwyczaj byÅy zaplanowane na soboty. Mecze, różne rozgrywki zazwyczaj to byÅa sobota.
Czasami w niedzielÄ, ale zazwyczaj to byÅa jednak sobota. Wycieczki, rekreacja, praca wokóŠdomu w ogrodzie to zazwyczaj byÅa sobota. Jednak niedziela to byÅ zupeÅnie inny dzieÅ i byÅa tak traktowana zawsze. PamiÄtam rok, w którym zmieniono, aby umożliwiÄ otwarcie sklepów w niedzielÄ. Potem w koÅcu niedziela staÅa siÄ tak jak sobota, z bardzo maÅÄ
różnicÄ
, ale dosÅownie przez wieki niedzielne nabożeÅstwa i spoÅecznoÅci wÅród ChrzeÅcijan na caÅym Åwiecie byÅy zwyczajem KoÅcioÅa. Można by zadaÄ pytanie, czy to byÅo przypadkowe, czy to siÄ tak po prostu samo z siebie staÅo.
ByÅoby doÅÄ trudno przekonaÄ kogoÅ do takiego pomysÅu, ponieważ mamy tu te różne kraje, te różne jÄzyki i te różne wieki, a tu mamy nieprzerwany schemat. Jak to siÄ zaczÄÅo? Kto zapoczÄ
tkowaÅ? Dlaczego wciÄ
ż odprawiamy nabożeÅstwa w niedzielÄ? Dlaczego w piÄciodniowym tygodniu pracy, który koÅczy siÄ w piÄ
tek, nadal mamy pewien rodzaj przywiÄ
zania do niedzieli? Czy staÅo siÄ to z przypadku? W ciÄ
gu ostatnich 25-30 lat wiele koÅcioÅów zaczÄÅo okrajaÄ niedzielÄ. Zredukowano niedzielÄ do jednogodinnego, nieinwazyjnego doÅwiadczenia, które możesz mieÄ w drodze, na plaży, w stroju kÄ
pielowym, jak chcesz.
WpaÅÄ i wypaÅÄ. Zminimalizowano niedzielÄ do tej jednej godziny, którÄ
można mieÄ szybko za sobÄ
, a z kolei, żeby dogodziÄ ludziom, którzy nie chcÄ
sobie nawet w ten sposób zepsuÄ niedzieli, zorganizowano im nabożeÅstwa w sobotni wieczór. Ba, utworzono nawet kaplice w domach handlowych, żeby jakoÅ przyszli na zakupy, a może niech padnÄ
też i na nabożeÅstwo jakieÅ. Do tego stopnia idziemy. Można wiÄc spÄdziÄ caÅy dzieÅ na plaży, w sobotnie nabożeÅstwo można odprawiÄ w nocy, kiedy już jest ciemno i kiedy tak nie można wyjÅÄ z domu i siÄ bawiÄ.
To jest typowe dla wspóÅczesnego trendu. I wydaje siÄ, że ludzie nie widzÄ
różnicy miÄdzy tym, czy zbierajÄ
siÄ w sobotÄ, czy w niedzielÄ i wydaje siÄ to byÄ wiÄkszym problemem. Jest wiele osób, które chciaÅyby pozostawiÄ niedzielÄ caÅkowicie wolnÄ
i przeznaczonÄ
na gry, rekreacjÄ, pójÅcie do centrum handlowego lub gdziekolwiek indziej, gdzie chcieliby pójÅÄ, wiÄc wrzucenie nabożeÅstwa w sobotni wieczór które trwa tylko chwilÄ, wydaje im siÄ bardzo dobrym rozwiÄ
zaniem. Skutecznym. I to zaliczone, i to zaliczone. Czy to wiÄc naprawdÄ ma znaczenie? Czy ważne jest dla nas, aby mieÄ nabożeÅstwo w niedzielÄ? Czy nie moglibyÅmy równie dobrze mieÄ innego dnia i to jakiegokolwiek innego dnia niż niedziela? PrzejdÅŗmy na chwilÄ do Kolosan II rozdziaÅu.
PrzeÅledzimy kilka fragmentów z Pisma ÅwiÄtego, a ja dam Wam wyciÄ
gnÄ
Ä Wasze wÅasne wnioski. Kolosan II, szesnaÅcie. Nikt, że Was wtedy nikt nie sÄ
dzi z powodu pokarmu i napoju albo z powodu ÅwiÄta lub nowiu ksiÄżyca bÄ
dÅŗ sabatu. Wszystko to sÄ
cienie rzeczy przyszÅych. RzeczywistoÅciÄ
natomiast jest Chrystus. Tak wiÄc cokolwiek mówimy o niedzieli, nie mówimy o sabacie. Sabat byÅ siódmym dniem tygodnia. ZostaÅ ustanowiony na mocy prawa mojżeszowego. PomiÄdzy upadkiem czÅowieka a czasem mojżesza nie byÅo żadnych praw dotyczÄ
cych sabatu.
Nie byÅo przestrzegania sabatu. To pojawiÅo siÄ w prawie mojżeszowym. Wieki upÅynÄÅy, w których żaden z patriarchów nie miaŠżadnych przykazaÅ dotyczÄ
cych sabatu. Siódmego dnia po stworzeniu, pamiÄtacie, Bóg odpoczÄ
Å i pobogosÅawiÅ ten dzieÅ. Dlaczego? Jako dzieÅ, który zawsze bÄdzie upamiÄtniaÅ fakt, że Bóg stworzyÅ wszechÅwiat w szeÅÄ dni. WiÄc siódmy dzieÅ zawsze bÄdzie przypominaÅ o Bogu jako o naszym Stwórcy. PrzerabialiÅmy to już w wielu spotkaniach naszych. MówiliÅmy o tym, że Bóg jest centrum KoÅcioÅa. Tak samo spotkania niedzielne to sÄ
centrum.
Centrum caÅego tygodnia, bo niedziela to jest pierwszy dzieÅ tygodnia. Każda sobota, która nadchodzi jest dobrym dniem. AbyÅmy pamiÄtali po pierwsze, że Bóg jest StwórcÄ
. I to jest czÄÅciÄ
naszego dziedzictwa. To dlatego ludzie nie pracowali w weekendy, ponieważ sobota mogÅa byÄ dniem, w którym można byÅo cieszyÄ siÄ stworzeniem. W którym można byÅo siÄ zrelaksowaÄ, odpoczÄ
Ä. Nie trzeba byÅo iÅÄ do pracy. To wszystko byÅo chrzeÅcijaÅskim rodzajem życia. MogliÅmy wyjÅÄ z domu, zabraÄ rodzinÄ, urzÄ
dziÄ piknik, zagraÄ w piÅkÄ, cieszyÄ siÄ Bożym stworzeniem.
CieszyÄ siÄ sobÄ
. To byÅa czÄÅÄ i to nieodmoczna czÄÅÄ pamiÄtania o Bogu jako Stwórcy. Kiedy pojawiÅo siÄ prawo mojżeszowe, Bóg ustanowiÅ dzieÅ szabatu, którego ludzie mieli przestrzegaÄ i mieli byÄ posÅuszni Bogu, a także naÅożyli na nich pewne ograniczenia, Ja ostatnio tak oglÄ
dam na TikToku prawdziwy Åwiat żydowski i tam jeden z Å»ydów wyjaÅnia pewne niuanse zwiÄ
zane z żydowskÄ
kulturÄ
, z żydowskÄ
religiÄ
. Ja na przykÅad nie wiedziaÅem o tym, że w szabat Å»yd może chodziÄ wokóŠobrÄbu swojego podwórka.
WiÄc jak rozwiÄ
zano teren, jak już rozwiÄ
zano problem, no jak ja bym chciaÅ pójÅÄ do sÄ
siada, no już do sÄ
siada w szabat nie pójdzie, bo to jest zÅamanie prawa, bo nie może przemieszczaÄ siÄ z jednego podwórka na drugie. WiÄc jak rozwiÄ
zano problem, wytyczono nieprzerwanÄ
nitkÄ
i to jest w wielu krajach, że obrÄba żydowska otoczona jest niciÄ
, jest niÄ pociÄ
gniÄta i ona wyznacza teren, za który Å»yd nie może wyjÅÄ w szabat. Tylko ten teren to jest taki wiecie, caÅy Manhattan prawie, nie? Czyli nie tylko ten jego podwórko, ale podwórko jego sÄ
siadów, nastÄpnych sÄ
siadów, z tego sznureczka mogÄ
siÄ przemieszczaÄ, a że to już kilka kilometrów, nie tysiÄ
c kroków, bo jest dalej na swoim podwórku.
WiÄc te wszystkie prawa, które z czasem Å»ydzi wprowadzali, żeby zaostrzyÄ przeżywanie szabatu, to już nie byÅo Boże, to byÅo ludzkie, żeby jeszcze bardziej narzuciÄ pewne rzeczy. Tak wiÄc każda sobota, która siÄ pojawia peÅni podwójnÄ
rolÄ. Sprawia, że pamiÄtamy o Bogu jako stwórcy i pamiÄtamy jak grzeszni naprawdÄ jesteÅmy, a naprawdÄ jesteÅmy grzeszni. Ale szabat już minÄ
Å, kolosal 2, 16 i 17. Nie pozwólcie, aby was ktoÅ sÄ
dziÅ z powodu dnia szabatu. Już nie ma dnia szabatu. Jest to czÄÅÄ judaizmu, która zostaÅa zastÄ
piona przez nowe przymierze, a nawet przymierze ma zupeÅnie inny dzieÅ.
Sobota, jak już powiedziaÅem, przypomina nam o Bogu jako stwórcy i Bogu jako dawcy prawa. Przypomina nam o piÄknie Bożego stworzenia i o wspaniaÅoÅci Jego stworzenia i o grzesznoÅci naszych wÅasnych serc. Ale kiedy dochodzimy do nowego przymierza, nie ÅwiÄtujemy Boga jako stwórcy, nie ÅwiÄtujemy Boga jako dawcy prawa, ale w nowym przymierzu Bóg okreÅla siebie jako kogo? Jako Zbawiciela. Tak wiÄc nowe przymierze ma swój wÅasny dzieÅ. DzieÅ, w którym skupiamy siÄ na Bogu jako naszym Zbawicielu. Zobaczmy teraz, jak to wszystko siÄ staÅo.
PrzejdÅŗmy do koÅca Ewangelii Mateusza. ChcÄ powiedzieÄ, jest to argument historyczny, że KoÅcióŠtraktowaÅ tÄ sprawÄ poważnie aż do czasów Nowego Testamentu. Kwestia niedzieli byÅa dla KoÅcioÅa ważna i oto jesteÅmy dwa tysiÄ
ce lat później, a KoÅcióŠnadal spotyka siÄ w niedzielÄ. PowiedziaÅbym, że już to doÅÄ gÅÄboko zakorzenione. Ale w Ewangelii Mateusza 28, dzieÅ poszabaczny, to byÅa niedziela, bo szabat jest w sobotÄ. A po szabacie, o Åwicie, pierwszego dnia tygodnia przyszÅa Maria Magdalena i druga Maria, aby obejrzeÄ grób.
I oto powstaÅo wielkie trzÄsienie ziemi, albowiem AnioÅ PaÅski wstÄ
piÅ z nieba i przystÄ
piwszy odwaliÅ kamieÅ i usiadÅ na nim. A oblicze jego byÅo jak bÅyskawica, a jego szata biaÅa jak Ånieg. A oni strzeliÅ przed nim ze strachu i stali siÄ jak nieżywi. Wtedy AnioÅ odezwaÅ siÄ i rzekÅ do niewiast. Wy siÄ nie bójcie. Wiem, bo wiem, że szukacie Jezusa Ukrzyżowanego. Nie ma Go tu, bo wstaÅ z martwych, jak powiedziaÅ. ChodÅŗcie, zobaczcie miejsce, gdzie leżaÅ. A idÄ
c spiesznie, powiedzcie uczniom Jego, że z martwych wstaŠi oto poprzedza was do Galilei.
Oto powiedziaÅem wam. I odeszÅy prÄdko od grobu z bojaÅŗniÄ
i wielkÄ
radoÅciÄ
. I pobiegÅy oznajmiÄ to uczniom Jego. A oto Jezus zastÄ
piÅ im drogÄ i rzekÅ. BÄ
dÅŗcie pozdrowione. One zaÅ podeszÅy, objÄÅy Go za nogi i zÅożyÅy Mu pokÅon. Wtedy rzekÅ do nich Jezus. Nie bójcie siÄ. A tam mnie ujrzÄ
. Jest Åwit. W jaki dzieÅ? NiedzielÄ. Niedzielny poranek. Znajoma scena, prawda? To jest niedziela, kiedy Jezus z martwych wstaÅ i ukazaÅ siÄ Marii Magdalenie, Marii Matce Jakuba. To jest dzieÅ z martwych wstania.
Zasad siódmy. A idÄ
c spiesznie, powiedzcie uczniom Jego, że z martwych wstaÅ. Powiedzcie im szybko, bo w tym dniu wiele siÄ wydarzy. To jest zaraz o Åwicie. PamiÄtacie? O Åwicie. Przed tym wydarzeniem niedziela nie miaÅa żadnego znaczenia w żydowskim kalendarzu. Å»adnego ważnego znaczenia. Å»adnego. Nie byÅa traktowana jako szczególny dzieÅ w jakimkolwiek sensie religijnym czy spoÅecznym. Nie byÅa jak każdy inny dzieÅ. Ale kiedy Pan z martwych wstaÅ? Pierwszego dnia tygodnia. Pierwszy dzieÅ tygodnia już nigdy nie bÄdzie taki sam.
Ponieważ jeÅli upamiÄtniasz stworzenie w siódmym dniu i jeÅli upamiÄtniasz prawo w siódmym dniu to z pewnoÅciÄ
chcesz upamiÄtniÄ z martwych wstanie, prawda? JeÅli ÅwiÄtujemy Boga jako StwórcÄ i Boga jako DawcÄ Prawa to z pewnoÅciÄ
chcemy regularnie i jeszcze radoÅniej ÅwiÄtowaÄ Go jako Zbawiciela. Przy okazji mamy to pierwsze niedzielne nabożeÅstwo w wersecie dziewiÄ
tym. One zaÅ podeszÅy, objÄÅy Go za nogi i zÅożyÅy Mu pokÅon. OdaÅy dziÄki czynieniu. UwielbiÅy. No i cudowniejszy przykÅad nabożeÅstwa. Otwórzcie swoje BibliÄ na Ewangelii Åukasza na dwudziestym trzecim rozdziale i my tu tylko staramy siÄ zbudowaÄ sceneriÄ i nie bÄdziemy wchodziÄ w szczegóÅy ale kluczowÄ
rzeczÄ
, o której należy myÅleÄ w tym wersecie to jest werset siódmy jest sÅowo spiesznie.
Przekażcie wiadomoÅÄ, ponieważ ten dzieÅ bÄdzie bardzo wypeÅniony. Musimy rozpoczÄ
Ä ten dzieÅ wczeÅnie. I w Åukaszu dwadzieÅcia trzy piÄÄdziesiÄ
ty piÄ
ty werset. A szÅy też za nim niewiasty, które razem z Jezusem przybyÅy z Galilei i widziaÅy grób oraz jak skÅadano ciaÅo Jego. One wróciÅy, przygotowaÅy przyprawy i wonnoÅci i w dzieÅ szabatu odpoczywaÅy zgodnie z przykazaniem. Natomiast pierwszego dnia tygodnia, Åukasz dwadzieÅcia cztery jeden ledwie zaczÄÅo ÅwitaÄ, kiedy kobiety przyszÅy do grobowca niosÄ
c wczeÅniej przygotowane wonnoÅci. KamieÅ zamykajÄ
cy wejÅcie zostaÅy jednak odsuniÄte a po wejÅciu do Årodka nie znalazÅy ciaÅa Pana Jezusa.
Już nie wiedziaÅy co poczÄ
Ä oto nagle stanÄli przy nich dwaj mÄżczyÅŗni w bÅyskujÄ
cych szatach. One zdjÄte strachem pochyliÅy twarze ku ziemi i wówczas padÅy sÅowa dlaczego szukacie żywego wÅród umarÅych? Nie ma go tu. ZmartwychwstaÅ. Przypomnijcie sobie co wam zapowiedziaÅ jeszcze w Galilei że Syn CzÅowieczy musi byÄ wydany w rÄce grzesznych ludzi. ZostaÅ ukrzyżowany i trzeciego dnia zmartwychwstanie. Wtedy przypomniaÅy sobie Jego sÅowa a po powrocie od grobowca doniosÅy o tym jedenastu oraz caÅej reszcie. ByÅy to Maria Magdalena i Joanna Maria matka Jakuba oraz pozostaÅe wraz z nimi.
OpowiadaÅy one o tym apostoÅom. Piotr natomiast wstaÅ natychmiast i pobiegÅ do grobowca. Tam nachyliÅ siÄ, zajrzaÅ do Årodka, zobaczyÅ tylko wstÄgi pÅótna i odszedÅ do siebie zdumiony tym co zaszÅo. PamiÄtacie, że Piotr i Jan poszli do grobu jak mówiÄ
nam inni autorzy Ewangelii i zdali sobie sprawÄ, że nastÄ
piÅo zmartwychwstanie. I to byÅ Åwit w niedzielÄ. Kobiety byÅy pierwsze nastÄpnie wracajÄ
i zdajÄ
relacje przychodzi ich wiÄcej, przychodzÄ
apostoÅowie i bardzo, bardzo wczeÅnie rano staje siÄ jasne że Pan zmartwychwstaÅ i żyje co oznacza, że dokonaÅ odkupienia na krzyżu.
Dla naszego usprawiedliwienia. Ja nie bÄdÄ, tam niektórzy sobie żartujÄ
dlaczego pierwsze kobiety dowiedziaÅy siÄ o zmartwychwstaniu ale to na przykÅad takie polskie podwórko tylko nikomu nie mów, nie? Wszyscy wiedzÄ
, wiÄc to takie żartobliwe dlaczego pierwszym kobietom, a nie apostoÅom. SÅuchajcie, zwyciÄżyÅ krzyż to jest ÅmierÄ i piekÅo bo Jezus poniósÅ nasze grzechy w swoim wÅasnym ciele na krzyż i staÅ siÄ za nas grzechem i trumfalnie powstaÅ z martwych. Jest jeszcze wczeÅniej, jeszcze raz tego samego dnia werset trzynasty, tego samego dnia dwaj spoÅród nich szli, to wciÄ
ż pierwszy dzieÅ, wciÄ
ż niedziela do wsi zwanej Emaus leżÄ
cej szeÅÄdziesiÄ
t stadziów od Jerozolimy wymieniali miÄdzy sobÄ
myÅli o tym, co zaszÅo i rozmawiali ze sobÄ
o wszystkich tych rzeczach, które siÄ wydarzyÅy gdy tak rozmawiali i stawiali sobie nawzajem pytanie, sam Jezus zbliżyÅ siÄ i zaczÄ
Å iÅÄ z nimi lecz ich oczy byÅy zasÅoniÄte tak, że go nie rozpoznali on zapytaÅ ich natomiast cóż to za sprawÄ omawiacie po drodze miÄdzy sobÄ
stanÄli ze smutkiem na twarzach a jeden z nich imieniem Kleofas odpowiedziaÅ chyba jesteÅ jedynym przybyszem w Jerozolimie który nie wie, co tam siÄ w ostatnich dniach wydarzyÅo Pan zapytaÅ, a co takiego chodzi o Jezusa z Nazaretu wyjaÅnili wystÄ
piÅ on wobec Boga oraz caÅego ludu jako prorok wielkiego czynu i sÅowa, na niego to arcykapÅani nasi przeÅożeni wydali wyrok Åmierci i ukrzyżowali, a my mieliÅmy nadziejÄ, że On jest tym, który bÄdzie wyzwalaÅ Izrael tymczasem upÅywa już trzeci dzieÅ od tego wydarzenia i to miaÅo znaczenie, oczywiÅcie pamiÄtacie ponieważ On powiedziaÅ, że zmartwychwstanie trzeciego dnia a oni nie mieli jeszcze tej informacji albo przynajmniej jeszcze w to nie uwierzyli ale niektóre z naszych kobiet dodajÄ
, zaskoczyÅy nas byÅy wczesnym rankiem przy grobowcu lecz nie znalazÅy Jego ciaÅa doniosÅy nam o tym, a ponadto powiedziaÅy że ukazali im siÄ anioÅowie z wiadomoÅciÄ
że On żyje tak naprawdÄ one też jeszcze tego nie zaÅapaÅy jeszcze w to nie uwierzyÅy do koÅca wtedy Jezus rozpoczÄ
Å o nierozumni, o gnuÅnego serca 225 niektórzy dowiali w to wszystko co powiedzieli prorocy czyż Chrystus nie musiaÅ znieÅÄ tych cierpieÅ by potem wejÅÄ do swej chwaÅy i poczynajÄ
c od Mojżesza poprzez wszystkich proroków tÅumaczyÅ im każdy fragment Pisma odnoszÄ
cy siÄ do Niego w ten sposób zbliżyli siÄ do wsi do której zdÄ
żali a On sprawiaÅ wrażenie jakby chciaÅ iÅÄ dalej wymogli jednak na nim zostaÅ z nami, bo zbliża siÄ wieczór i dzieÅ chwili siÄ ku koÅcowi wstÄ
piÅ wiÄc, by z nimi zostaÄ by zasiedli do stoÅu, wziÄ
Å chleb pobÅogosÅawiÅ, zÅamaÅ i zaczÄ
Å im podawaÄ wtedy otworzyÅy im siÄ oczy co za dzieÅ co za dzieÅ, zobaczcie tyle wydarzeÅ od Åwitu mamy już wieczór rano ukazuje siÄ apostoÅom i kobietom po poÅudniu ukazuje siÄ tym dwóm uczniom w drodze do Emaus jednego znamy z imienia Kleofasa a drugiego nie znamy, bezimienny zgodnie z wersetem 32 oni powiedzieli sobie czy nasze serce nie pÅunÄÅo, gdy mówiÅ do nas o w drodze i wyjaÅniaÅ znaczenie pism jeszcze tej samej godziny wstali i wrócili do Jerozolimy tam zostali jedenastu zgromadzonych wraz z innymi utrzymywali oni Pan rzeczywiÅcie zmartwychwstaÅ i ukazaÅ siÄ Szymonowi jak go rozpoznali po Åamaniu chleba co za niedziela niesamowita a przy okazji mieliÅmy tu pierwsze niedzielne nabożeÅstwo z pierwszym niedzielnym kazaniem uwielbiajÄ
Jezusa i sÅuchajÄ
SÅowa Bożego odnoszÄ
cego siÄ do Mesjasza wyjaÅniaj to widaÄ w wersecie od wersetach 25 do 27 o nierozumni o gnuÅnego serca nieskorzy do wiary w to wszystko co powiedzieli prorocy czy Chrystus nie musiaÅ znieÅÄ tych cierpieÅ by potem wejÅÄ do swojej chwaÅy i poczynajÄ
c od Mojżesza poprzez wszystkich proroków kochani to jest pierwsze kazanie pierwszÄ
niedzielÄ i byÅo to kazanie ekspozycyjne wyjaÅniajÄ
ce fragment po fragmencie jakie on ma znaczenie a wiÄc pierwsze nabożeÅstwo pierwsza niedziela a to jeszcze nie koniec bo zrozumiawszy, że Jezus żyje biegnÄ
c powrotem do Jerozolimy tam zastali jedenastu zgromadzonych wraz z innymi utrzymywali oni Pan rzeczywiÅcie zmartwychwstaÅ i ukazaÅ siÄ Szymonowi potem zrobiÅo siÄ naprawdÄ ciekawie w wersie 36 gdy byli w trakcie opowiadania sam Jezus stanÄ
Å poÅród nich i powiedziaÅ pokój wam ich pokój bÄdzie z wami wiÄc zdjÄci strachem myÅleli, że widzÄ
ducha Jezus jednak zapytaÅ dlaczego siÄ niepokoicie i dlaczego w waszych sercach rodzÄ
siÄ wÄ
tpliwoÅci przyjrzyjcie siÄ moim rÄkom oraz moim stopom to jestem ja sam dotknijcie mnie zauważcie, że duch nie ma ciaÅa ani koÅci a ja jak widzicie mam i z dumienia nie wierzyli powiedziaÅ czy macie tu coÅ do jedzenia i podali mu kawaÅek pieczonej ryby on wziÄ
Å jÄ
i zjadÅ na ich oczach i teraz już wiedzÄ
, że musi siÄ wypeÅniÄ wszystko co zostaÅo o mnie napisane w prawie Mojżesza u proroków i w psalmach Ewangelia Jana XX rozdziaÅ i znowu nie staram siÄ opisaÄ szczegóÅów Zasad pierwszy pierwszego dnia tygodnia wczesnym rankiem gdy jeszcze byÅo ciemno do grobowca przyszÅa Maria Magdalena czyli tuż przed Åwitem zobaczyÅa, że kamieÅ zamykajÄ
cy jego wejÅcie jest odsuniÄty pobiegÅa wiÄc do Szymona Piotra i powiedziaÅa jemu i innym uczniom i teraz oni siÄ stajÄ
czÄÅciÄ
tej wspaniaÅej historii to jest relacja Szymona Piotra i innego ucznia przybywajÄ
, znajdujÄ
chustÄ która okrywaÅa mu gÅowÄ i leżÄ
ce pÅótna to wÅaÅnie wtedy Maria Magdalena stanÄÅa przed Jezusem i powiedziaÅa później w wersecie XVIII że widziaÅa Pana z kolei w rozdziale XX werset XIX kontynuujemy historiÄ, którÄ
zostawiliÅmy w Åukaszu w XXIV rozdziale a gdy byÅ wieczór pierwszego dnia tygodnia wrócili do górnego pokoju, gdzie byÅo jedenastu jest to pierwszy dzieÅ tygodnia zauważcie, to prawda werset XIX a gdy byÅ wieczór tego pierwszego dnia tygodnia pierwszym dniem tygodnia byÅa niedziela tak wiÄc jest to pierwszy dzieÅ tygodnia a drzwi byÅy zamkniÄte byli przestraszeni i zaskoczeni przychodzi nagle Pan, widzieli Go ukrzyżowanego On nagle wstaje przed nimi sÄ
przerażeni zaskoczeni tym, że On przybyÅ oczywiÅcie, ponieważ drzwi byÅy zamkniÄte i On szedÅ przez ÅcianÄ przyszedÅ, stanÄ
Å poÅród nich i rzekÅ do nich pokój Wam paniki, ponieważ myÅleli, że On nie żyje paniki, ponieważ drzwi byÅy zamkniÄte po tych sÅowach pokazaÅ im rÄce i bok uczniowie ucieszyli siÄ, że zobaczyli Pana Jezus znów im powiedziaÅ pokój Wam jak nie posÅaÅ Ojciec, tak ja Was posyÅam daje im wiÄc powtórne polecenie a potem tchnÄ
Å na nich i powiedziaÅ przyjmijcie Ducha ÅwiÄtego i to jest zapowiedÅŗ, obietnica przyjÄcia Ducha ÅwiÄtego, co za dzieÅ tyle siÄ wydarzyÅo już od Åwitu piÄ
tek wieczorem kiedy Jezus umarÅ ich nadzieje byÅy rozbite, zmiażdżone, zniszczone totalnie, najlepsze co mogli sobie wyobraziÄ to to, że mogÄ
odpoczÄ
Ä w szabat ponieważ nie mogli wykonywaÄ Å¼adnej pracy ani podejmowaÄ Å¼adnych podróży nie miaÅy namarszyÄ jego ciaÅo, musiaÅy poczekaÄ aż skoÅczy siÄ szabat wtedy dopiero mogÅy pójÅÄ i zrobiÄ to, co byÅo wÅaÅciwe czyli namarszyÄ zwÅoki Jezusa na to jedynie mogÅy mieÄ nadziejÄ na akt życzliwoÅci wobec martwego ciaÅa tego, którym pokÅadaÅy swoje zaufanie i nadziejÄ kiedy niedziela siÄ skoÅczyÅa, wszyscy już wierzÄ
i wiedzÄ
, że Jezus ożyÅ z martwych że On żyje Piotr wie, Jan wie, Maria Magdalena wie inne MariÄ wiedzÄ
, inne kobiety już to wiedzÄ
inni uczniowie wiedzÄ
a w niedzielÄ wszyscy uczniowie już to wiedzÄ
za jednym wyjÄ
tkiem kogo brakuje? Tomasza Tomasz byÅ nieobecny Jan 20, 21 Jezus znów im powiedziaÅ pokój wam, jak mnie posÅaÅ Ojciec, taki jak was posyÅam nastÄpnie tknÄ
Å na nich i powiedziaÅ przyjmijcie Ducha ÅwiÄtego w 24 w czasie tego spotkania z Jezusem nie byÅo wÅród nich Tomasza jednego z dwunastu, zwanego Dydymos taki wÄ
tpiÄ
cy prawdopodobnie staÅ osobno w kÄ
cie myÅlÄ
c miaÅem wszelkie powody by wÄ
tpiÄ uczniowie przekazali mu zatem, widzieliÅmy Pana on zaÅ odpowiedziaÅ, jeÅli na Jego rÄkach nie zobaczÄ Åladów gwoÅŗdzi, ich nie dotknÄ jeÅli w Jego bok nie wÅoÅ¼Ä mojej rÄki nie uwierzÄ to jest fantastyczne po oÅmiu dniach uczniowie znów byli razem jaki to byÅ dzieÅ? niedziela nic siÄ nie wydarzyÅo w ciÄ
gu siedmiu dni dopiero ósmego dnia uczniowie znów sÄ
zebrani razem czy byli zebrani razem w pozostaÅe dni? oczywiÅcie, że tak i to znaczy, że siÄ ukrywali i przyszedÅ Jezus, gdy drzwi byÅy zamkniÄte i znowu stanÄ
Å poÅród nich i rzekÅ zbliż tu swój palec i obejrzyj moje rÄce zbliż swojÄ
rÄkÄ i wÅóż w mój bok i nie bÄ
dÅŗ bez wiary, ale wierz wtedy Tomasz mu odpowiedziaÅ mój Pan i mój Bóg wtedy Jezus odpowiedziaÅ uwierzyÅeÅ dlatego, że mnie zobaczyÅeÅ szczÄÅliwi, którzy nie zobaczyli, a jednak uwierzyli wielu też innych znaków dokonywaÅ Jezus wobec swoich uczniów nie zostaÅy one opisane w tej ksiÄdze mówi Jan ale to, co chcÄ, żebyÅcie zauważyli to to, że niedziela nagle staÅa siÄ bardzo, bardzo szczególnym dniem nie szabat, ale wÅaÅnie niedziela ta niepozorna, zwykÅa nic nie znaczÄ
ca niedziela Jezus po zmartwychwstaniu ukazuje siÄ uczniom w nadprzyrodzony sposób w dwóch miejscach oba przypadki w niedzielÄ to wÅaÅnie w niedzielÄ dowiadujÄ
siÄ, że On powstaÅ z martwych to w niedzielÄ uzmysÅawiajÄ
sobie, że Stary Testament jest speÅniony to w niedzielÄ dowiadujÄ
siÄ, że Ojciec potwierdziÅ odkupieÅcze dzieÅo Chrystusa na krzyżu to wÅaÅnie w niedzielÄ On obiecuje im, że otrzymajÄ
Ducha ÅwiÄtego, aby ich wyposażyÅ w moc do przyszÅej sÅużby to wÅaÅnie w niedzielÄ caÅa Jego przyszÅa sÅużba i Jego ÅmierÄ nabierajÄ
sensu i to wÅaÅnie w niedzielÄ w niedzielÄ Jezus powstaÅ z martwych w niedzielÄ pojawiÅ siÄ rano, w tÄ niedzielÄ pojawiÅ siÄ po poÅudniu w tÄ niedzielÄ pojawiÅ siÄ wieczorem w tÄ niedzielÄ pokazaÅ siÄ jako żywy kobietom mieli pierwsze nabożeÅstwo w tÄ niedzielÄ Jezus wygÅosiÅ też pierwsze kazanie w tÄ niedzielÄ spotkaÅ siÄ z dwoma uczniami w niedzielÄ ÅamaÅ z nimi chleb i ukazaÅ im a potem w cudowny sposób zniknÄ
Å spotkaÅ siÄ tej nocy z jedenastoma bez Tomasza w niedzielÄ i dwa razy ogÅosiÅ im pokój i jadÅ z nimi musiaÅ nauczaÄ kilka razy w tÄ niedzielÄ nie tylko na drodze do Emaus ale bez wÄ
tpienia w Górnym Pokoju ponownie jak powiedziaÅ im, że rzeczywiÅcie przyszedÅ aby wypeÅniÄ wszystkie obietnice Starego Testamentu w tÄ niedzielÄ ustanowiÅ wielkie posÅannictwo, aby szli i gÅosili EwangeliÄ rozpoczÄ
Å niejako nieograniczonÄ
ÅwiatowÄ
misjÄ ewangelizacyjnÄ
zlecajÄ
c swoim uczniom i apostoÅom gÅosili EwangeliÄ i zabrali jÄ
aż po kraÅce Åwiata i w tÄ
samÄ
niedzielÄ jak już powiedziaÅem, obiecaÅ im, że bÄdÄ
mieli moc od Ducha ÅwiÄtego wielkie nowe przymierze zostaÅo ratyfikowane powstaÅo nowe przebaczenie grzechów dla wszystkich grzeszników w każdym wieku którzy przychodzili do Boga zostaÅo dokonane co za dzieÅ, niesamowity dzieÅ i byÅa to niedziela, a przedtem niedziela nie miaÅa absolutnie żadnego znaczenia niedziela już nigdy nie byÅa taka sama staÅa siÄ gniem zmartwychwstania w Nowym Przymierzu ponieważ to Bóg wybraÅ ten dzieÅ jeÅli siódmy dzieÅ zostaÅ przeznaczony przez Boga aby wywoÅaÄ bojaÅŗÅ w sercu z powodu naruszenia Jego ÅwiÄtego prawa to tu jest zupeÅnie inny dzieÅ to nie jest dzieÅ przeznaczony na ÅwiÄtowanie stworzenia ani na rozpoznawanie grzechu czy grzesznoÅci to byÅ dzieÅ na ÅwiÄtowanie zbawienia niedziela dlaczego jest taka ważna dla nas? dlatego, że nie jest to tylko pierwszy dzieÅ tygodnia ale to także dzieÅ na ÅwiÄtowanie zbawienia na ÅwiÄtowanie zbawienia na ÅwiÄtowanie zbawienia na ÅwiÄtowanie zbawienia także dzieÅ naszego zbawienia jeżeli nie bÄdziemy mieli tej ÅwiadomoÅci nie bÄdziemy nieÅli tego w naszym sercu to nadaremno jeszcze jedna rzecz przeskoczyÅem, żeby nie przedÅużaÄ dzieÅ PiÄÄdziesiÄ
tnicy chcecie wiedzieÄ jaki to byÅ dzieÅ? kiedy powstaÅ koÅcióŠi kiedy apostoÅ Wim to byÅa niedziela to byÅa niedziela, sÅuchajcie otóż tak siÄ zÅożyÅo, że wedÅug ksiÄgi kapÅaÅskiej XXIII rozdziaÅ 116 ÅwiÄtotygodni, piÄÄdziesiÄ
tnica zostaÅy ustanowione, aby ofiarowaÄ pierwoczny żniw pszenicy i byÅby to maj i czerwiec po szabacie poprzedzajÄ
c ÅwiÄto pierwocin tak wiÄc mamy szabat plus piÄÄdziesiÄ
t dni prosta kalkulacja szabat plus siedem szabatów, 49 dni wypadaÅby w szabat, prawda? a piÄÄdziesiÄ
t w ten sposób piÄÄdziesiÄ
t dni wypadaÅo pierwszy dzieÅ nastÄpnego tygodnia, zatem piÄÄdziesiÄ
tnica wypadaÅa w niedzielÄ Boga jest to prosto prosta myÅmy nawet nie zwracali na to uwagi na pewno a zobaczcie jaki to jest plan Boży wszystkie te wskazania na niedzielÄ nie stanowiÄ
jednak przykazania aby ÅwiÄtowaÄ pierwszy dzieÅ tygodnia tak jakby miaÅ on szczególnÄ
ważnoÅÄ w prawie mojżeszowym, nie mamy też żadnego nowotestamentowego przykazania w sprawie pierwszego dnia tygodnia nie ma, mamy tylko bardzo oczywisty fakt, że Bóg wypeÅniÅ ten dzieÅ najważniejszymi wydarzeniami zwiÄ
zanymi z zaÅożeniem KoÅcioÅa, czyli zmartwychwstaniem Jezusa i przyjÅciem Ducha ÅwiÄtego dwa najważniejsze elementy wydarzenia zmartwychwstania narodzin KoÅcioÅa, wyposażenie KoÅcioÅa w moc dokonania zbawienia, przyjÅcie Ducha ÅwiÄtego te wspaniaÅe fundamentalne kategorie które sÄ
samym centrum naszego odkupienia to sÄ
elementy rzeczywistoÅci które zastÄ
piÅy cieni i formÄ szabatu dziejÄ
siÄ one w niedzielÄ, a Pan wtedy wybraÅ swój wÅasny dzieÅ kiedy nasz Pan ustanowiÅ pierwszy dzieÅ zostawiÅ za sobÄ
siódmy dzieÅ prawo mojżeszowe dotyczÄ
ce tego siódmego dnia przeminÄÅo to byÅaby najgorsza rzecz z możliwych dla ludzi którzy nazywajÄ
siebie chrzeÅcijanami aby braÄ ograniczenia przeznaczone dla mojżeszowego szabatu i próbowaÄ narzucaÄ je na niedzielÄ to jest też przeciwne intencji naszego Pana nie pozwólcie aby ktokolwiek zmuszaÅ Was do przestrzegania dnia szabatu Wy jesteÅcie już ponad prawem mojżeszowym Wy jesteÅcie pod ograniczeniami, ceremoniami i restrykcjami prawa mojżeszowego mamy nowy dzieÅ zostawiliÅmy judaizm za sobÄ
zostawiliÅmy za sobÄ
szabat zostawiliÅmy za sobÄ
przywódców Izraela mamy nowe przymierze mamy nowych sÅug tego nowego przymierza mamy nowy dzieÅ zupeÅnie inny nie ma nic w Nowym Testamencie co by braÅo ograniczenia i restrykcje starego przymierza z mojżeszowego szabatu i nakÅadaÅo je na pierwszy dzieÅ tygodnia byÅ to po prostu dzieÅ w którym wspominaÅo siÄ Boga jako StwórcÄ mimo że ludzie byli grzeszni nie byÅo żadnych ograniczeÅ ani skrÄpowania to nie przyszÅo wczeÅniej niż do mojżesza zaczÄÅo siÄ od mojżesza a skoÅczyÅo siÄ na zniesieniu starego przymierza i ustanowieniu oraz satyfikacji nowego przymierza niedziela nowego przymierza jest wiÄc czymÅ w rodzaju starego szabatu z KsiÄgi Rodzaju pamiÄtacie jak Bóg pobÅogosÅawiÅ dzieÅ szabatu i czyniÅ go dniem bÅogosÅawieÅstwa aby ludzie pamiÄtali o swoim Stwórcu otóż on pobÅogosÅawiÅ też pierwszy dzieÅ i uczyniÅ go dniem wspomnienia naszego Odkupiciela kiedy Bóg pierwotnie ustanowiÅ dzieÅ odpoczynku byÅ to dzieÅ odpoczynku za czasów mojżesza byÅ to dzieÅ wszystkiego tylko nie odpoczynku ale dla nas DzieÅ PaÅski ma byÄ dniem radoÅci ma byÄ dniem bÅogosÅawieÅstwa ma to byÄ dzieÅ który nie jest obwarowany wewnÄtrznie przepisami myÅlÄ Å¼e w pewnym sensie w Chrystusie odpoczynek pierwotnie ustanowiony w Edenie zostaÅ odzyskany jaki jest cel pierwszego dnia tygodnia dusza ma zostaÄ odÅwieżona dusza ma byÄ odÅwieżona radoÅciÄ
, pokojem duchowym zachwytem dusza ma byÄ odÅwieżona BożÄ
PrawdÄ
to jest sÅodki dar od Boga i powinniÅmy byÄ bardzo wdziÄczni że żyjemy w kraju w którym ciÄ
gle istniejÄ
pozostaÅoÅci przywiÄ
zania do niedzieli chociaż szybko przemijajÄ
taka prawda ale to zawsze miaÅ byÄ dzieÅ odpoczynku to nie jest dzieÅ który ma byÄ przesiÄ
kniÄty restrykcjami i ograniczeniami zapożyczonymi z prawa mojżeszowego to jest dzieÅ w którym ÅwiÄtujemy nasze odkupienie tak wiÄc spotykali siÄ każdego dnia ale nie minÄÅo wiele czasu zanim skupili siÄ na szczególnym dniu na jednym dniu to jest dzieÅ PaÅski ponieważ to jest dzieÅ zmartwychwstania to jest dzieÅ Ducha ÅwiÄtego powiem Wam tak w jÄzyku angielskim niedziela to jest dzieÅ sÅoÅca mi siÄ jednak podoba jÄzyk rosyjski WÅaski Chrystieni Zmartwychwstanie i mimo że komunizm że zwalczano Boga to nigdy nie zmieniono nazwy niedzieli jak to do mnie brzmi w jÄzyku rosyjskim WÅaski Chrystieni Zmartwychwstanie tak wiÄc zamiast pytaÄ czego nie powinienem robiÄ w niedzielÄ zapytajmy siebie co powinienem robiÄ do czego skÅania mnie moja miÅoÅÄ do Chrystusa do czego skÅania mnie moje serce do Niego nic nie zabrania mi pracowaÄ nic nie zabrania mi bawiÄ siÄ ale najważniejsze jest to aby powiedzieÄ Å¼e jest dzieÅ w którym spoÅród wszystkich innych dni znajduje mojÄ
najwiÄkszÄ
radoÅÄ a co jest mojÄ
najwiÄkszÄ
radoÅciÄ
mojÄ
najwiÄkszÄ
radoÅciÄ
jest oddawanie Bogu czci i spoÅecznoÅÄ z Ludem Bożym a nie możesz tego zrobiÄ bo prowadzisz tu swoje ciaÅo bez swojego serca jeżeli serce zostanie w domu a przyjdzie ciaÅo przesiedzisz, przeczekasz, wrócisz i nic z tego nie bÄdzie zmarnowany czas przeszukaj wiÄc swoje serce czy to jest naprawdÄ dzieÅ PaÅski dla Ciebie i z tÄ
myÅlÄ
Was zostawiam i każdy z Was ciszy swojego domu tak siÄ zastanowi nad tÄ
niedzielÄ
czym ta niedziela jest dla Ciebie dlaczego jest taka ważna czy idziesz dlatego, że musisz czy dlatego, że chcesz czy przychodzisz tutaj by razem z zespoÅem uwielbieniowym ÅpiewaÄ Bogu karmiÄ siÄ po to, żeby byÄ naÅadowanym na caÅy tydzieÅ z tym Wam zostawiam Ojcze, jeszcze raz dziÄkujemy Ci za Twoje sÅowo za jego orzeÅŗwienie, piÄknÄ
prostotÄ i bogactwo, za jego spójnoÅÄ która naprawdÄ nas przytÅacza nawet jeÅli studiujemy je tydzieÅ po tygodniu rok po roku przychodzi do nas takÄ
ÅwieżoÅciÄ
która przynosi radoÅÄ naszym sercom to jest Twój dzieÅ, chcemy go wypeÅniÄ tym wszystkim co skupia siÄ na Tobie zachwycajÄ
c siÄ TobÄ
, kochajÄ
c Ciebie kochajÄ
c Twój lud, kochajÄ
c TwojÄ
prawdÄ niedziela to jest Twój dzieÅ Panie niech caÅe nasze życie bÄdzie wypeÅnione szczególnym zrozumieniem tego jak wspaniaÅe jest cotygodniowe przypomnienie o naszym wiecznym zbawieniu wbudowane w DzieÅ PaÅski daj nam miÅoÅÄ do Niego ponieważ jest w Nim budowana miÅoÅÄ do Ciebie dziÄkujemy Ci za to w imieniu Chrystusa Amen